ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: Η κατασκευή ενός πράσινου δώματος από την πλάκα του σκυροδέμτος μέχρι την εξωτερική επιφάνεια στεγάνωσης αντιστοιχεί βασικά στις συνηθέστερες κατασκευές συμβατικών δωμάτων. Η αξία όμως ενός πράσινου δώματος σε σύγκριση με αυτή ενός συμβατικού βρίσκεται από την στεγάνωση και πάνω, στη χλωρίδα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οτι 6m2 γρασίδι παράγουν το οξυγόνο που χρειάζεται ένας άνθρωπος για ένα ολόκληρο χρόνο.
Τα πράσινα δώματα (φυτεμένες ταράτσες) είναι η μόνη λύση
για την αλλαγή του αστικού τοπίου, τη διατήρηση και δημιουργία νέων ελεύθερων
χώρων, αλλά και ο μόνος τρόπος μείωσης ή ακόμη και εξάλειψης των «θερμικών
νησίδων». Ο όρος «θερμική νησίδα» προσδιορίζει το φαινόμενο της υψηλότερης θερμοκρασίας (έως και 10οC), τόσο το καλοκαίρι όσο και το χειμώνα, που παρουσιάζει μία πυκνοδομημένη αστική περιοχή σε σχέση με τα απομακρυσμένα προάστιά της. 
Μια τυπική διαστρωμάτωση πράσινου δώματος (φυτεμένης ταράτσας) από κάτω προς τα πάνω είναι:

1.        Το υλικό ρήσεων

2.        Στεγανωτική στρώση

3.        Το φράγμα ριζών(εφαρμόζεται κατά περίπτωση)

4.        Η θερμομονωτική στρώση

5.        Η αποστραγγιστική στρώση.

6.        Η στρώση φιλτραρίσματος

7.        Το μέσο ανάπτυξης (εδαφικό μίγμα).

8.        Φυτά-χλωρίδα

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ:

1.        Αύξηση της θερμομονωτικής απόδοσης του δώματος περίπου κατά 30%. Συνεπώς οικονομία κατανάλωσης ενέργειας για θέρμανση ή κλιματισμό. Το 40% της παγκόσμιαςκατανάλωσης ενέργειας γίνεται από τα κτίρια.

2.        Απορρόφηση διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα και απόδοση οξυγόνου.
Άρα συμβολή στη μείωση του φαινομένου του θερμοκηπίου.

3.        Αλλαγή του μικροκλίματος μιας περιοχής. Ενδεικτικά αναφέρουμε πως αν η Αθήνα είχε πράσινα δώματα θα είχε τουλάχιστον 3 βαθμούς χαμηλότερη θερμοκρασία τα καλοκαίρια και περίπου 600 MW οικονομία ρεύματος ημερησίως. Δηλαδή όσο η παραγωγή της μονάδας της ΔΕΗ στη Μεγαλόπολη! Ενώ αν είχε και πράσινους τοίχους θα μείωνε την θερμοκρασία τρεις ακόμη βαθμούς.

4.        Επανακτινοβολούν πολύ μικρότερη ποσότητα ηλιακής ακτινοβολίας από ένα συμβατικό δώμα.

5.        Απορροφούν και συγκρατούν μεγάλες ποσότητες νερού, 70-75% του νερού που δέχεται, συμβάλλοντας στην αντιπλημμυρική προστασία μιας πόλης. Αντίθετα, ένα συμβατικό δώμα δεν συγκρατεί όμβρια και τα παροχετεύει σχεδόν στο σύνολό τους. Για παράδειγμα, αν η Αθήνα είχε πράσινα δώματα δεν θα παρουσιάζονταν οι σχετικά πρόσφατες πλημμύρες στον Κηφισό.

6.        Συγκρατούν μεγάλη ποσότητα σκόνης.

7.        Συμβάλλουν στην αισθητική της πόλης και την ευεξία των κατοίκων της.

8.        Απορροφούν μέρος του θορύβου της πόλης.

9.        Χαμένες επιφάνειες πράσινου ανακτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη φύτευση του
δώματος.

10.     Τα νιτροβακτηρίδια που αναπτύσσονται στο χώμα, τρέφονται κυρίως με τα βαρέα
μέταλλα κι ό,τι άλλο που για τον άνθρωπο θεωρείται ρύπος.

11.     Αυξάνουν (15%-20%) την παραγωγικότητα των ανθρώπων που ζουν σε ένα 
πράσινο περιβάλλον.

12.     Αυξάνουν την αντικειμενική αξία των ακινήτων, αλλά και ολόκληρων περιοχών 
όταν αυτές «πρασινίζουν».

13.     Δημιουργούν χώρους αναψυχής και συντελούν στην ανάπτυξη των κοινωνικών
σχέσεων.

14.     Βοηθούν στην ανάπτυξη της βιοποικιλότητας στο άστυ.

15.     Συντελούν στην καλύτερη υγεία.

16.     Προστατεύουν το κτίριο από τις θερμικές καταπονήσεις και την πρόωρη γήρανση των υλικών του.

17.     Ανοίγουν ένα σημαντικό τομέα ανάπτυξης της πράσινης οικονομίας όπου δεν υπάρχουν χαμένοι: από το κράτος και τον ιδιώτη, μέχρι τον πολίτη και το περιβάλλον.

 

ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ

1.        Μειονέκτημα είναι το κόστος κατασκευής, καθώς ένα πράσινο δώμα κοστίζει αρκετά πάνω από την τιμή κατασκευής ενός συμβατικού δώματος. Η διαφορά αυτή αποσβένεται μέσα σε δύο έτη και από εκεί και μετά αποτελεί κερδοφόρο επένδυση αφού εξοικονομεί χρήματα για το ιδιοκτήτη.

2.        Σε παλαιές κατασκευές θα πρέπει είτε να γίνει αφαίρεση της παλαιάς θερμομονωσης και μετά κατασκευή του πράσινου δώματος εξαιτίας του μεγάλου βάρους που έχει ένα πράσινο δώμα σε σύγκριση με ένα συμβατικό, είτε να επιλεγεί κάποιο σύστημα πράσινου δώματος χαμηλής χλωρίδας με ειδικού εδαφικού μίγματος. Και στις 2 περιπτώσεις το κόστος κατασκευής του πράσινου δωματος αυξάνεται σημαντικά.

3.        Η κατασκευή πράσινου δώματος αποτελείται από ένα σύνολο εξειδικευμένων εργασιών που απαιτούν ειδικά υλικά, ειδική τεχνογνωσία και εμπειρία κατασκευής, συνεπώς θα να γίνεται προσεκτική επιλογή του κατασκευαστή του.

ΣΧΗΜΑΤΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ:

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ:
Σειρά εργασιών:

  • Προετοιμασία της επιφάνειας: Η επιφάνεια θα πρέπει να είναι καθαρή. Πρίν την εφαρμογή θα πρέπει να έχει γίνει προνόηση για την τοποθέτηση βάσεων για ηλιακούς θερμοσίφωνες, κλιματισικά μηχανήματα, στηριγμάτων πέργκολας ή άλλου είδους μηνολογικού εξοπλισμού.
  • Διάστρωση ελαφρομπετόν: Στην συνέχεια δημιουργούνται ρήσεις πρίν την τοποθέτηση της στεγανωτικής στρώσης. Οι ρήσεις θα βοηθούν στην αποροή του νερού πάνω στη στεγανωτική στρώση. Με αυτόν τον τρόπο δεν δημιουργείται στάσιμο νερό μέσα στο πράσινο δώμα το οποίο και αύξηση του φορτίου επιφέρει, αλλά και επιβαρύνει και την υγεία των φυτών δημιουργόνται μεγάλα ποσοστά υγρασίας που οδηγύν στο σαπισμά τους. Πρίν την διάστρωση ελένχονται οι υπαρχουσες κλισεις της κατασκευής. Στην συνέχεια τοποθετούνται οδηγοί από νήμα που ορίζουν τις κλισεις που θα δημιουργηθούν με το ελαφρομπετόν. Η ελάχιστη κλιση που ζητείται είναι 0,7-1% για περιοχές της Α κλιματολογικής ζώνης, 1-1,5% για της Β ζώνης και 1,5-2% για της Γ και Δ ζώνης.
  • Στεγανωτική στρώση. Οι στεγανωτικές στρώσεις πρέπει να συνοδεύονται από δοκιμασμένα υλικά που εμποδίζουν τη διείσδυση ριζών, τα οποία συνήθως έχουν συνθετική βάση (μεμβράνες FPO). Κοινές μεμβράνες διαποτισμένες με άσφαλτο δεν ενδείκνυται λόγω της περιεκτικότητας τους σε θρεπτικά για τα φυτά υλικά. Στην αγορά για αυτό το λόγο υπάρχουν ειδικές αντιριζικές ασφαλτικές μεμβράνες. Πρόσθετες απαιτήσεις για τα πράσινα δώματα προκύπτουν από την απαιτούμενη αντοχή σε χημική διάβρωση από λιπάσματα ή οξέα του εδαφικού μίγματος.
  • Φράγμα ριζών: Τα φράγματα ριζών είναι κατασκευασμένα από υλικά με πυκνή δομή τα οποία εμποδίζουν τη διείσδυση των ριζών και προστατεύουν την ακεραιότητα του αδιάβροχου στρώματος. Η ανάγκη ύπαρξής τους εξαρτάται από το είδος της αδιάβροχης μεμβράνης. Οι συνθετικές μεμβράνες συνήθως δεν απαιτούν την ύπαρξη φράγματος ριζών.
  • Τοποθέτηση θερμομονωτικής στρώσης: Η θερμομονωτική στρώση τοποθετείται για να προφυλάσει τόσο τη φέρουσα πλάκα όσο και τους εσωτερικούς χώρους από τις μεγάλες θερμοκρασιακές διακυμάνσεις του περιβάλλοντος. Η θερμομονωτική στρώση στα πράσινα δώματα πρέπει να έχει σημαντική αντοχή σε θλίψη αντίστοιχη με την καταπόνηση από τη φύτευση. Ως πιο ενδεδειγμένο υλικό είναι η εξηλασμένη πολυστερίνη που παρουσιάζει υψηλή αντοχή σε θλίψη αλλά και σε υγρασία.
  • Αποστραγγιστική στρώση: Ένα φυτεμένο δώμα πρέπει να έχει ένα αποστραγγιστικό στρώμα προκειμένου να απομακρύνει, ή να αποθηκεύει το νερό που δεν απορροφάται από το μέσο ανάπτυξης των φυτών και δεν χρησιμοποιείται από τα φυτά. Αν δεν μπορεί να επιτευχθεί η απομάκρυνση του πλεονάζοντος νερού, αφενός αυξάνεται το βάρος του συστήματος και αφετέρου μπορεί να προκληθεί σάπισμα των ριζών. Το πάχος της αποστραγγιστικής ζώνης καθορίζεται από τις απαιτήσεις και το είδος της προβλεπόμενης φύτευσης, εξαρταται δηλαδή από το πάχος του χώματος που θα τοποθετηθεί. Τα χρησιμοποιούμενα υλικά θα πρέπει να είναι ανθεκτικά στο παγετό και σε χημικές επιδράσεις και δεν ππρέπει να περιέχουν βλαβερές ουσίες για τα φυτά.
  • Στρώση φιλτραρίσματος: Το φίλτρο είναι απαραίτητο ώστε να μην επιτρέπει την είσοδο του εδαφικού υλικού, στο στρώμα της αποστράγγισης. Υφάσματα με κρυσταλλικές ίνες ή από πολυαιθυλένιο και πολυπροπυλένιο μπορούν να χρησιμοποιηθούν για το σκοπό αυτό.
  • Στρώση εδαφικού μίγματος: Το μέσο ανάπτυξης των φυτών παίζει πολύ σημαντικό ρόλο για την κατασκευή και λειτουργία ενός φυτεμένου δώματος. Η επιλογή κατάλληλου μίγματος εξασφαλίζει μεγάλη διάρκεια ζωής στο φυτικό υλικό.

    Το μέσο ανάπτυξης πρέπει να έχει τα εξής χαρακτηριστικά:
    α. Να εξασφαλίζει επαρκή αερισμό του ριζικού συστήματος των φυτών ακόμη κι αν είναι κορεσμένο.
    β. Να μην συμπιέζεται εύκολα προκειμένου να μην εμποδίζεται η αποστράγγιση του νερού.
    γ. Να έχει μεγάλη ικανότητα συγκράτησης υγρασίας.
    δ. Να αποδεσμεύει τα θρεπτικά στοιχεία με βραδύ ρυθμό.
    ε. Να αποτελεί σταθερή βάση για τα φυτά, προκειμένου να αυξηθεί η ανθεκτικότητά τους στους ισχυρούς ανέμους και να αποφευχθεί η διάβρωσή του.
    στ. Να είναι απαλλαγμένο από σπόρους ζιζανίων και ασθένειες.
    ζ. Να μην έχει μεγάλο βάρος.

    Λόγω του ότι τα φυσικά εδάφη είναι βαριά, και ειδικά σε συνθήκες κορεσμού, στα πράσινα δώματα συνήθως χρησιμοποιούν ελαφρά εδαφικά μίγματα που αποτελούνται από υψηλής ποιότητας compost και ανακυκλωμένα υλικά. Ένα απλό μίγμα είναι 1/3 επιφανειακό χώμα, 1/3 compost, 1/3 περλίτης και μπορεί να είναι ικανοποιητικό για πολλές εφαρμογές. Άλλα μίγματα μπορεί να περιλαμβάνουν χούμο, άργιλο, ελαφρόπετρα, λάβα κ.α.

 

ΠΕΔΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ: Τα πράσινα δώματα μπορούν να εφαρμοστούν τόσο σε νέες όσο και σε παλαιές κατασκευές.